İslam düşüncesinde vaz' ilmi, fıkıh usûlü, mantık ve beyan gibi
ilimlerin içerisinde doğmuş ve giderek müstakil bir yapı hâline
gelmiştir. Söz konusu bu disiplin, Arap dilbilimi açısından, delâlet
problemi, lafız-mana ilişkisi gibi hususlar bağlamında bir çerçeve
çizmek suretiyle dil geleneğinde semantik teorinin önemli bir parçasını
oluşturmuştur. Ayrıca vaz' ilmi, İslâmî paradigmada bir yönden gerek
hüsün ve kubuh tartışmaları, gerek kulun, kendi fiilinin yaratıcısı olup
olmadığı meselesi ve genel itibariyle “elindelik problemi” gibi
konularla ilgili boyutlar içermektedir. Vaz'ın, Allah’ın adaleti, beşerî
özgürlük, Kur’an-ı Kerîm’in dilsel hakikati ve i‘câz gibi konularla
-doğası gereği- organik bir bağlantı içerisinde olduğu hususu da buna
eklenmelidir. Dolayısıyla vaz' ilmi, lengüistik alanı, -ontolojik ve
epistemolojik boyut içinde- İslâmî ilimlere bağlayan önemli bir alandır.
Elinizdeki bu kitap, Yûsuf ed-Dicvî’nin (1870-1946) Ḫulâṣatü
ʿilmi’l-vazʿ adlı eserinin dipnotlarla zenginleştirilerek Türkçe’ye
kazandırılmış hâlidir. Müellif, eserinde vaz' ilmine dair kendisinden
önce dile getirilen görüşleri özetlemekte ve eleştirel bir yaklaşımla
tartışmaya açmaktadır. Dicvî’nin pedagojik bir metotla hazırladığı bu
çalışma, kendi deyimiyle her seviyeden kişiye hitap etmektedir.